อ้างบุญมาโกง : จำลอง ฝั่งชลจิตร

ญาติพี่น้องมาเล่าเรื่องราวที่บ้านเกิดให้ฟัง กี่หนกี่ครั้งไม่ค่อยมีข่าวดี ที่โทรมาส่วนมากก็แจ้งข่าวคนตาย เราคนแก่ไปงานตายถี่หน่อย ในสังคมแบ่งสีงานศพเดี๋ยวนี้เรียก ‘งานสีดำ’ โพสต์เฟซบุ๊คง่ายดี

ถ้าไม่แจ้งงานตายก็แจ้งงานบวช งานแต่ง (เจ้าภาพไม่สามารถมาแจ้งข่าวด้วยตัวเอง ขออภัย) งานตายถึงมีธุระต้องปลีกตัวไปให้ได้

แต่งานบวช งานแต่ง ต้องคิดให้ดีเสียก่อน

งานบวชเดี๋ยวนี้ต่างจากตอนผมหนุ่มๆ สมัยโน้นบวชตามประเพณี ลูกผู้ชายเติบโตเป็นหนุ่มเข้าอยู่วัดหัดท่องพระธรรมหรือขานนาคเป็นก่อนโกนหัวบวชแทนคุณมารดาบิดร ได้เป็นคนสุกไม่ดิบหยาบ จากนั้นก็สึกไปแต่งเมียมีเหย้าเรือนของตัวเอง

สมัยก่อนคนพอมีฐานะอย่างมากก็รับหนังตะลุงมาเล่น ปัจจุบันงานบวชบ้านนอกบ้านเกิดผมเขารับคอนเสิร์ตมาเล่น ดนตรีชาวบ้านวงใหญ่ตั้งเวที เครื่องเสียงเต็มอัตราสนนราคาค่ารับ 50,000-70,000 (หลังราคายางตกยาวเจ้าของวงกระซิบบอกว่า 20,000 ก็เอา) ไม่งั้นเจ้านาคไม่สบายใจ งานบวชเขาไม่ใหญ่โต ไม่ได้หน้าได้ตา

กลางปีที่แล้ว หนุ่มรุ่นคนหนึ่งเพิ่งออกจากคุก ครอบครัวจัดงานบวชล้างซวย ลุงของเจ้านาคสนิทกับผมขับกระบะมาแจกการ์ดถึงบ้าน สอบถามมาเรื่อยว่าบ้านอยู่ไหน แจกการ์ดไว้ 3 ใบฝากให้น้องชายอีก 2 คน

ก่อนวันงาน ผมสืบทราบว่าคนจะบวชติดคุกคดีแทงคนตาย พ่อเป็นนายตำรวจนอกราชการ เข้าคุกไปกินข้าวแดงพอสมควรแก่ชีวิต ราชทัณฑ์ปล่อยกลับออกมา ลุงเขาว่าคราวนี้ตั้งใจกลับตัว (ลือกันก็อย่างนั้น) แต่ลึกๆ ข่าวมาเข้าหูว่าพ่อแม่คิดระดมทุนสักก้อนไว้ใช้หนี้ตอนวิ่งคดีหรือจ่ายพ่อแม่คนถูกแทงตายจะได้อยู่ง่ายหน่อย

เรื่องบวชระดมทุนหรือบวชรบกวนญาติพี่น้องแถวบ้านเกิดนิยมจัดกันนัก บ้านไหนมีลูกชายหลายคนผลัดกันบวชปีละคน บางปีคนเคยบวชเวียนมาบวชอีก ขี่มอเตอร์ไซค์แว้นต้มน้ำกระท่อมซดกับเพื่อนๆ อยู่ 3 – 4 วัน วันที่ 5 โกนหัวเข้าวัดเสียแล้ว อีก 7 วันสึกมาแว้นต่อ

หลังลูกเข้าวัด พ่อแม่กลับมานับเงินจ่ายค่ารับวงดนตรี ค่าโต๊ะเก้าอี้ออร์กาไนเซอร์ ค่าวัว ค่าหมู หักลบเงินทำบุญเพื่อนบ้านพอมีกำไรเหลือให้พ่อเอาไปเล่นไก่เล่นวัวต่อไป ลูกชายคนยอมบวชได้ค่าตัวมากกว่านายจ้างจ่ายค่าแรงงานขั้นต่ำ (อันที่จริงไม่มีงานทำ) ถ้ามีก็แอบทำกันอย่างเขาลือ

อย่างนี้เขาเรียกว่าหากินแบบโกงๆ เป็นคนโกงๆ โกงญาติพี่น้อง โกงชาวบ้านเพื่อนฝูง โกงหน้าใสๆ เอาบุญประเพณีมาอ้าง

วิธีหากินหาโกงอย่างนี้เขามีเคล็ดลับ พ่อแม่ต้องเป็นพี่ร่วมท้องน้องร่วมพ่อของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน หรืออย่างขี้หมูขี้หมาก็สมาชิกสภาตำบล (พวกที่นิยมเรียกกันเองว่าท่านนั้นท่านนี้ ไม่เรียกนี่โกรธหรืองอนเลยนะครับ) ดังนั้น ในการ์ดเชิญจะพิมพ์ไว้เลยว่าใครเป็นเจ้าภาพร่วม บางการ์ดเจ้าภาพ 6-8 คน คนได้รับการ์ดเชิญถึงไม่ยำเกรงก็เกรงใจ

งานนี้ถือเป็นส่วนบุญที่ต้องจ่าย ถ้าอยากอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข เวลาน้ำท่วมพายุพัด ทุเรียนหักหรือยางพาราโค่นล้ม กำนัน ผู้ใหญ่บ้านหรือ ส.อบต. จะมานับและนำเงินชดเชยมาให้อย่างรวดเร็ว ถ้าไม่ไปร่วมงานบวชผู้มีอำนาจในท้องถิ่นอาจไม่ย่างกรายเข้าไปดู ไปนับและไม่ต้องคาดหวังเงินชดเชย

มีอำนาจในท้องถิ่นโกงได้เนียนๆ และบีบชาวบ้านอย่างนี้นี่เอง ชาวบ้านจึงสยบยอมและพินอบพิเทาฝากตัว ถึงบวชซ้ำ ๆ 5 วัน 7 วัน ไม่เข้าพรรษาอย่างก็ต้องกัดฟันไปใส่ซอง ได้ถอนทุนคืนบ้างตอนกินข้าวปลาและรำวงหน้าเวทีซึ่งเป็นของชอบอยู่แล้ว

งานที่เพื่อนพ้องมาแจกการ์ดสืบถามดีแล้วว่าเป็นบวชระดมทุนของแท้ ผมจึงไม่เอาการ์ดให้น้องๆ เพราะเขาพูดให้ได้ยินกับหูว่า ถ้าบวชไม่เข้าพรรษาพวกเขาจะไม่ไป พูดตรงๆ ก็คือบวชไม่เอาบุญของด ผมเก็บการ์ดไว้คิดว่าจะเหมาจ่ายคนเดียว ตื่นเช้าวันแห่นาคเข้าวัดว่าจะไปยื่นซองให้คนมาแจกถึงบ้าน ยังอยากนับเขาเป็นเพื่อนฝูง

คืนที่เขาจัดงานฆ่าวัวควายรำวงกลางแสงสีกันอย่างสนุกสนาน ผมขอไม่ร่วมสนุกดีกว่าเพราะไปกลับกลางคืนไม่สะดวก กินวัวกินควายผมเลิกมา 30 ปี ตื่นเช้าน้องๆ ในหมู่บ้านโทรมาแจ้งว่ากลางดึกเมื่อคืนหลังรำวงเลิก ขาเหล้าทะเลาะกัน คนหนึ่งมือไวชักปืนพกมาจ่อยิงอีกคนตายคาที่ ผมถือว่างานบวชนี้เป็นบาปแล้วจึงงดไปวัด

ประหยัดได้หลายร้อย.